myEleusis Loading
my eleusis
my eleusis

Μύθος του Ερυσίχθονα

Ο Ερυσίχθων ήταν βασιλιάς της Θεσσαλίας και γιος του Τρίοπα ή του Μυρμιδόνα. Οι Πελασγοί είχαν φτιάξει στη γη του ένα πανέμορφο άλσος γεμάτο δέντρα (πεύκα, αχλαδιές, φτελιές και γλυκιές μηλιές) και το αφιέρωσαν στη Δήμητρα. Είχαν φυτέψει τα δέντρα τόσο κοντά το ένα στο άλλο που δύσκολα μπορούσε να περάσει ένα βέλος ανάμεσά τους. Η θεά αγαπούσε αυτόν τον τόπο εξίσου παθιασμένα με την Ελευσίνα. Μια …

Μετάβαση στο άρθρο

Μύθος του Ερυσίχθονα

Ο Ερυσίχθων ήταν βασιλιάς της Θεσσαλίας και γιος του Τρίοπα ή του Μυρμιδόνα. Οι Πελασγοί είχαν φτιάξει στη γη του ένα πανέμορφο άλσος γεμάτο δέντρα (πεύκα, αχλαδιές, φτελιές και γλυκιές μηλιές) και το αφιέρωσαν στη Δήμητρα. Είχαν φυτέψει τα δέντρα τόσο κοντά το ένα στο άλλο που δύσκολα μπορούσε να περάσει ένα βέλος ανάμεσά τους. Η θεά αγαπούσε αυτόν τον τόπο εξίσου παθιασμένα με την Ελευσίνα. Μια μέρα, όμως, ο Ερυσίχθων διέταξε την καταστροφή του άλσους. Έστειλε μια ομάδα είκοσι ανδρών, ο καθένας τόσο δυνατός που μπορούσε να σηκώσει μια ολόκληρη πόλη, οπλισμένους με διπλά τσεκούρια. Οι άνδρες άρχισαν να κόβουν τα δέντρα με μανία. Ανάμεσά τους βρισκόταν μια εντυπωσιακή λεύκα, ένα δέντρο που έφτανε μέχρι τον ουρανό και ήταν αγαπημένο μέρος συνάντησης για τις νύμφες που ζούσαν στο άλσος. Η λεύκα ήταν ιερό δέντρο και μόλις τα τσεκούρια χτύπησαν τον κορμό, ακούστηκε μια μεγάλη κραυγή.

Ο Ερυσίχθων κόβει την ιερή βελανιδιά της Δήμητρας, Johann Wilhelm Baur, περ. 1639, χαρακτικό, Harvard Art Museums © President and Fellows of Harvard College

 

Η ιέρεια της Δήμητρας όρμησε στο άλσος και προσπάθησε να αποτρέψει τον βασιλιά από την μισητή αποστολή του. Ο νεαρός δεν την άκουσε. Ήθελε τα ιερά δέντρα να στολίζουν το σπίτι του για να μπορεί να δίνει εντυπωσιακά δείπνα για τους συντρόφους του. Τα ιερόσυλα λόγια του Ερυσίχθωνα εξόργισαν τη Δήμητρα. Εμφανίστηκε με την κανονική θεϊκή μορφή της, με τα πόδια της να αγγίζουν τη γη και το κεφάλι της να φτάνει στον Όλυμπο. Οι άντρες σκόρπισαν τρομαγμένοι, αφήνοντας τα χάλκινα τσεκούρια βυθισμένα στους κορμούς, αλλά ο Ερυσίχθων δεν μπόρεσε να ξεφύγει. Η Δήμητρα τον καταδίκασε σε ακόρεστη πείνα που δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί όσο κι αν έτρωγε. Είκοσι άνδρες του έφερναν φαγητό και δώδεκα υπηρέτες σέρβιραν κρασί. Όσο περισσότερο έτρωγε, όμως, τόσο περισσότερο πεινούσε.

Η Κέρες (Δήμητρα) στέλνει την πείνα για να βασανίσει τον Ερυσίχθονα, Johann Wilhelm Baur, περ. 1639, χαρακτικό, Harvard Art Museums © President and Fellows of Harvard College

 

Αναγκάστηκε να πουλήσει όλα τα υπάρχοντά του για να αγοράσει τρόφιμα. Τελικά, πούλησε ακόμη και την κόρη του, τη Μήστρα, ως σκλάβα. Ο Ποσειδώνας, ο πρώην εραστής της, την απελευθέρωσε από τα δεσμά και της έδωσε ως δώρο την ικανότητα να μεταμορφώνεται σε όποιο πλάσμα επιθυμούσε.

Ο Ερυσίχθων πουλάει την κόρη του, Jan Havicksz. Steen, 1650-1660, πίνακας ζωγραφικής, Rijksmuseum © Rijksmuseum / Public domain

 

Απελπισμένος από την ανάγκη για περισσότερο φαγητό, ο πατέρας της χρησιμοποίησε το θείο δώρο για να πουλήσει τη Μήστρα ξανά και ξανά, αλλά όλα ήταν μάταια. Μη μπορώντας να χορτάσει την πείνα του, καταβρόχθισε τον εαυτό του και πέθανε.

Η Κέρες (Δήμητρα) τιμωρεί τον Ερυσίχθονα της Θεσσαλίας με ακράτητη πείνα, Jean Matheus, 1619, χαρακτικό, Wellcome Collection © Wellcome Collection. Public Domain Mark

amea