Ο Βοηδρομιών ήταν ο τρίτος μήνας του αττικού ημερολογίου (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος). ‘Ηταν αφιερωμένος στον Βοηδρόμιο Απόλλωνα, τον θεό που σπεύδει σε βοήθεια την ώρα του κινδύνου. Υπάρχουν αρκετές ερμηνείες της ονομασίας. Ο Πλούταρχος θεωρούσε πως τιμούσε τον θεό για τη συμβολή του στη νίκη των Αθηναίων εναντίον των Αμαζόνων την έβδομη μέρα του μήνα. Άλλες αρχαίες πηγές ερμηνεύουν την ονομασία από τη συμβολή του Απόλλωνα στον αγώνα εναντίον των Ελευσινίων. Στα χρόνια της βασιλείας του Ερεχθέα στην Αθήνα ξεκίνησε μια σειρά από πολέμους ανάμεσα στους Αθηναίους και τους Ελευσίνιους. Οι συγκρούσεις ήταν σφοδρές και προκάλεσαν πολλά επιφανή θύματα, με κορυφαία τον ίδιο τον Ερεχθέα και τον Εύμολπο. Ο τελευταίος βασίλευε στη Θράκη και κλήθηκε από τους Ελευσίνιους να τους συνδράμει. Κατέφτασε με ισχυρή δύναμη Θρακών και κίνησε εναντίον της Αθήνας. Ο θεός χρησμοδότησε πως ο Ερεχθέας θα επικρατούσε μόνο αν θυσίαζε μία από τις κόρες του και παρότρυνε τους Αθηναίους να ορμήσουν στη μάχη με πολεμόχαρη κραυγή («βοή») αν ήθελαν να επικρατήσουν. Στη σύγκρουση που ακολούθησε, ο βασιλιάς της Αθήνας σκότωσε τον Εύμολπο αλλά προκάλεσε την οργή του Ποσειδώνα, πατέρα του Ευμόλπου, ο οποίος με τη σειρά του κατέστρεψε τον Ερεχθέα.

Θραύσμα μαρμάρινης μνημειακής ελληνικής επιγραφής. Πρόκειται για διάταγμα σχετικά με τα Ελευσίνια Μυστήρια, 220, γλυπτό, The British Museum © The Trustees of the British Museum

Ο Βοηδρομιών ήταν ο μήνας των Μεγάλων Μυστηρίων, περιλάμβανε ωστόσο και άλλες θρησκευτικές εορτές μικρότερης σημασίας όπως τα Βοηδρόμια προς τιμή του Απόλλωνα, τα Γενέσια ή Νεκύσια (γιορτή σε ανάμνηση αγαπημένων προσώπων που δεν ζούσαν πλέον) και τα Χαριστήρια που ήταν αφιερωμένα στην Άρτεμη και τιμούσαν την αθηναϊκή νίκη στον Μαραθώνα το 490 π.Χ. Ο μήνας φαίνεται πως ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκός για τους Αθηναίους καθώς και η ναυμαχία της Σαλαμίνας διεξήχθει τον μήνα Βοηδρομιώνα (την 20ή μέρα, όταν παραδοσιακά λάμβανε χώρα η μεγάλη πομπή των ιερών της Δήμητρας από την Αθήνα στην Ελευσίνα) και η μάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ. (την 3η μέρα του μηνός).

Βιβλιογραφία

Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.

Μυλωνάς, Γεώργιος. Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Αθήνα: Κυκεών tales, 2009.

Sacks, Kenneth. “Herodotus and the Dating of the Battle of Thermopylae”, The Classical Quarterly,26, 2 (1976), σελ. 232-248. 

Smith, William. A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology. Boston: Little, Brown and co., 1867.