Ο δαδούχος ανήκε στο γένος των Κηρύκων. Το αξίωμα ήταν ισόβιο και για μεγάλη περίοδο οι κάτοχοί του ονομάζονταν διαδοχικά Καλλίας και Ιππόνικος. O δαδούχος (μαζί με τον ιεροφάντη) βρισκόταν στην κεφαλή της πορείας που έφερνε τα ιερά από την Αθήνα στην Ελευσίνα τη 19η Βοηδρομιώνος, ατράνταχτη απόδειξη της σημασίας του αξιώματος. Συμμετείχε στον εορτασμό των Μυστηρίων και στη μύηση των πιστών και συνεργαζόταν με τον ιεροφάντη για τη σύνταξη της πρόρρησης με την οποία καλούνταν οι πολίτες να προσέλθουν για να συμμετάσχουν στις τελετές. Διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στο μυστικό κομμάτι της λατρείας της Δήμητρας καθώς ήταν υπεύθυνος για τη ρύθμιση του εντυπωσιακού φωτισμού και σκοτισμού στο Τελεστήριο κατά την αποκάλυψη των ιερών από τον Ιεροφάντη. Σε αντίθεση με τον ιεροφάντη, όμως, δεν μπορούσε να μπει στο Ανάκτορο ή να συμμετέχει στην επίδειξη των ιερών αντικειμένων στους μύστες.
Παράστασις δαδούχου επί μελανόμορφης λουτροφόρου της Ελευσίνος, φωτογραφία, Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία © Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία
Μικρή πλάκα με τις Ελευσίνιες θεότητες, τέλη 4ου αιώνα π.Χ., γλυπτό, American School of Classical Studies / Athenian Agora Excavations © American School of Classical Studies at Athens, Archives, Athenian Agora Excavations
Ο δαδούχος απολάμβανε το ειδικό προνόμιο να χρησιμοποιεί το «Δέρας Διός», μία προβειά από δέρμα αμνού με την οποία μπορούσε να καθάρει όσους είχαν μιανθεί με αίμα. Ήταν αείσιτος (είχε το δικαίωμα να σιτίζεται με δημόσια δαπάνη στο Πρυτανείο στην αθηναϊκή Αγορά), μπορούσε να ανεγείρει ανδριάντα στον χώρο του ιερού και στα ρωμαϊκά χρόνια απέκτησε το προνόμιο της ιερωνυμίας. Η ενδυμασία του ήταν, επίσης, ιδιαίτερα εντυπωσιακή, όπως και η κόμμωσή του. Ο χαρακτηριστικός κρωβύλος (πλεξίδα μαλλιών που έπεφτε στον τράχηλο) και το στρόφιον (είδος ταινίας του κεφαλιού) αποτελούσαν αναγνωριστικό του αξιώματος, αν και ενίοτε μπορούσαν να προκαλέσουν σύγχυση. Μετά τη μάχη του Μαραθώνα, ένας αιχμάλωτος Πέρσης πέρασε τον Καλλία για βασιλιά λόγω του κρωβύλου και του στροφίου. Ο Καλλίας ήταν δαδούχος αλλά και τρομερά άπληστος. Ο Πέρσης του αποκάλυψε την ύπαρξη κρυμμένου θησαυρού και ο Καλλίας τον σκότωσε για να μην αποκαλύψει σε κανέναν την πηγή του απρόσμενου πλουτισμού του.
Η δαδουχούσα ήταν ιέρεια και η βασική βοηθός του δαδούχου.
Θραύσμα ανάγλυφου με νεαρή γυναίκα που κρατά πυρσό, γλυπτό, American School of Classical Studies / Athenian Agora Excavations © American School of Classical Studies at Athens, Archives, Athenian Agora Excavations
Αφιέρωση του δαδούχου Φαβίου στη Δήμητρα και την Κόρη, 200-250 μ.Χ., γλυπτό, Musée du Louvre © 2001 Musée du Louvre / Christian Larrieu
Βιβλιογραφία
Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.
Γούδης, Δημήτριος. Τα Μυστήρια της Ελευσίνος, Αθήνα: Τυπογραφείο Π. Δ. Κυριακού, 1935.
Μυλωνάς, Γεώργιος. Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Αθήνα: Κυκεών tales, 2009.
