Η 15η Βοηδρομιώνος ήταν ουσιαστικά η πρώτη μέρα της γιορτής και ήταν επίσημα γνωστή ως αγυρμός. Ο Άρχων Βασιλεύς, ο οποίος είχε την εποπτεία των μυστηριακών τελετών, καλούσε τους Αθηναίους σε εορταστική συνέλευση στην Ποικίλη Στοά. Μετά τις απαραίτητες θυσίες και προσευχές για την ευημερία των ελληνικών πόλεων, παρουσία του Ιεροφάντη και του Δαδούχου, ακολουθούσε η περίφημη πρόρρησις, η επίσημη πρόσκληση προς τον λαό να συμμετέχει στα Μυστήρια και να μυηθεί. Το ακριβές περιεχόμενο της προρρήσεως δεν είναι γνωστό, περιλάμβανε όμως την υπενθύμιση πως μόνο όποιοι είχαν καθαρά χέρια και ψυχή και κατανοητό λόγο (ήταν δηλαδή Έλληνες και αμόλυντοι από το μίασμα του φόνου) μπορούσαν να συμμετάσχουν στα Μεγάλα Μυστήρια. 

Η πρόρρησις δεν περιλάμβανε συγκεκριμένες οδηγίες για τις θυσίες που θα ακολουθούσαν ή τις προετοιμασίες για τις τελετές των επόμενων ημερών, καθώς αυτά τα διαδικαστικά θέματα μάλλον είχαν ήδη γίνει γνωστά στους υποψήφιους μύστες από τους μυσταγωγούς. Ο ιεροφάντης, ωστόσο, υπενθύμιζε στο συγκεντρωμένο πλήθος πως η αποκάλυψη του περιεχομένου των Μυστηρίων στους αμύητους ήταν βαρύτατο παράπτωμα που τιμωρούταν από τον νόμο και θα προκαλούσε χωρίς αμφιβολία την οργή των θεών. Από καθαρά διαδικαστική άποψη, είναι μάλλον απίθανο να υπήρχε ο χρόνος ή η δυνατότητα για αυστηρό έλεγχο του δικαιώματος των υποψηφίων μυστών να συμμετέχουν στα Μυστήρια, ο φόβος της θείας τιμωρίας ωστόσο θα πρέπει να λειτουργούσε αποτρεπτικά για επίδοξους παραβάτες. Υπήρχαν, βέβαια, και εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου οι ιερείς απέρριπταν δημόσια κάποιον υποψήφιο, όπως συνέβη με τον νεοπυθαγόρειο φιλόσοφο Απολλώνιο τον Τυανέα, που όλοι θεωρούσαν μάγο και συνεπώς ακατάλληλο να συμμετέχει στα Μυστήρια.

Οι υποψήφιοι μύστες μετέβαιναν, στη συνέχεια, στο εν άστει Ελευσίνιο, όπου έπλεναν τα χέρια τους στις λεκάνες εξαγνισμού δίπλα στην είσοδο. Υπήρχαν συγκεκριμένες οδηγίες για την ενδυμασία των υποψηφίων. Δεν επιτρέπονταν βαρύτιμα και ακριβά ενδύματα ή ρούχα διαφορετικών χρωμάτων. Η θεά απαγόρευε επίσης τη χρήση κοσμημάτων ή χρυσών στολιδιών ή κεντημάτων, ενώ οι γυναίκες έπρεπε να έχουν τα μαλλιά τους λυτά στους ώμους και να μην φορούν καλλυντικά. Όσοι τηρούσαν τις προϋποθέσεις, εισέρχονταν στο ιερό, όπου μάλλον θα λάμβαναν μέρος σε ιεροτελεστίες, το περιεχόμενο των οποίων παραμένει άγνωστο. 

Αποκατεστημένη κάτοψη του Ελευσινίου, Ιωάννης Τραυλός, 1962, χαρακτικό, American School of Classical Studies / Athenian Agora Excavations © American School of Classical Studies at Athens, Archives, Athenian Agora Excavations

Βιβλιογραφία

Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.

Μυλωνάς, Γεώργιος. Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Αθήνα: Κυκεών tales, 2009.

Wright, Dudley. The Eleusinian Mysteries and Rites, London: Theosophical Publishing House, 1919.