Οι Ιεροφάντιδες ήταν δύο ιέρειες, καθεμία αφιερωμένη στην υπηρεσία της Δήμητρας ή της Κόρης. Προέρχονταν από το γένος των Ευμολπιδών, ήταν ισόβιες και ιερώνυμοι, μπορούσαν να είναι έγγαμοι και είχαν το δικαίωμα να αναθέσουν ανδριάντα τους στην περιοχή του ιερού. Ως βασικές βοηθοί του Ιεροφάντη συμμετείχαν στη διαδικασία της μύησης και υποδύονταν τις θεές που υπηρετούσαν, όπως τουλάχιστον υποδηλώνουν τα επίσημα ενδύματα που φορούν στα αγάλματά τους. Η αναπαράσταση δεν γινόταν μέσα στο Τελεστήριο αλλά σε εξωτερικό χώρο, όπου οι κίονες δεν θα εμπόδιζαν τη θέαση του δράματος από τους παρευρισκόμενους πιστούς. Πιθανώς το «δράμα» να αφορούσε την επιστροφή της Κόρης και την επανένωση με τη μητέρα της κοντά στην Αγέλαστο Πέτρα, οπότε οι ιεροφάντιδες θα προχωρούσαν μαζί προς το Τελεστήριο.

Πηλινή ληκύθος. Γυναίκα τρέχει με δάδα και φιάλη. Η μορφή σίγουρα ανήκει σε μεγαλύτερη αφηγηματική σκηνή που λαμβάνει χώρα τη νύχτα, όπως η επιστροφή της Περσεφόνης, Ζωγράφος του Βερολίνου, περ. 480 π.Χ., αγγείο, The Metropolitan Museum of Art © 2000–2023 The Metropolitan Museum of Art / Public domain

Η Ιεροφάντις Καλλιστώ αναφέρει με περηφάνια σε επίγραμμα πως ήταν εκείνη που έστεκε «κοντά στις θύρες της Δήμητρας και της Κόρης της δαδηφόρου» και φύλασσε με στοργή την ανάμνηση από εκείνες τις βραδιές στο Τελεστήριο που «φωτίζονταν από ένα φως πιο λαμπερό από το φως της μέρας». Η Αντιόπη ανέπτυξε στους μύστες τη «δυνατή, μυστική φωνή των μυστηριακών χρησμών» καθώς συνόδευε τους ιερείς μέσω του Ραρίου Πεδίου για να τιμήσουν τη Δήμητρα. Η Ιεροφάντις Εισιδότις περηφανευόταν που είχε αποθέσει στεφάνι στο κεφάλι Ρωμαίων αυτοκρατόρων (του Αντωνίνου και του Κόμμοδου).

Βιβλιογραφία

Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.

Clinton, Kevin. “Epiphany in the Eleusinian Mysteries”, Illinois Classical Studies, 29 (2004), σελ. 85-109.

Δημοσθένης. Κατά Νεαίρας, Επιτάφιος, Ερωτικός, Αθήνα: Κάκτος, 1994.

Μυλωνάς, Γεώργιος. Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Αθήνα: Κυκεών tales, 2009.

Παπαγγελή, Καλλιόπη. Ελευσίνα: ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο, Αθήνα: Όμιλος Λάτση, 2002.