Το άγαλμα της γυναικείας μορφής που κινείται ορμητικά προς τα αριστερά είναι γνωστό ως «Φεύγουσα Κόρη». Βρέθηκε το 1924 στην ευρύτερη περιοχή της «Ιεράς Οικίας». Είναι κατασκευασμένο με πεντελικό μάρμαρο. Οι διαστάσεις της Κόρης είναι μικρότερες από το φυσικό, καθώς το ύψος της φτάνει μόλις τα 0,65 μέτρα. Φοράει άζωστο πέπλο, που αποτελεί γνώρισμα της νεαρής ηλικίας του κοριτσιού. Η κίνηση του δεξιού ποδιού σχηματίζει αλλεπάλληλες καμπύλες πτυχές στο ένδυμα, ενώ το ιμάτιο είναι διπλωμένο στον δεξιό βραχίονα και θα τυλιγόταν στο αριστερό χέρι (το οποίο δεν έχει διασωθεί). Το διάδημα στα μαλλιά είναι σημάδι υψηλής ή και θεϊκής καταγωγής. Πρόσθετοι πλόκαμοι μαλλιών θα προσαρμόζονταν στις οπές που διακρίνονται στην κόμη.

Η δισδιάστατη απόδοση του έργου και η κίνηση, που μοιάζει παράλληλη προς κάποιο επίπεδο πίσω του δικαιολογούν την υπόθεση πως το γλυπτό κοσμούσε κάποιο αέτωμα. Η απουσία λεπτομερειών στην πίσω πλευρά σημαίνει, άλλωστε, πως το άγαλμα δεν ήταν ορατό από όλες τις πλευρές του. Πιθανόν να προέρχεται από το μικρό αρχαϊκό κτίσμα στον περίβολο της «Ιεράς Οικίας» και να απεικονίζει ένα από τα βασικά επεισόδια του ελευσινιακού μυθολογικού κύκλου.

Η κοπέλα έχει ταυτιστεί με την Περσεφόνη, που τρέχει για να ξεφύγει από τον Άδη, ή με κάποια από τις «πλουσιόστηθες» Ωκεανίδες, που έπαιζαν με την Κόρη στο Νύσιο Πεδίο. Σε αυτή την περίπτωση, η κίνηση ερμηνεύεται ως προσπάθεια διαφυγής από το θέαμα της βίαιης αρπαγής που θα διαδραματιζόταν στο κέντρο του αετώματος, όπου θα απεικονίζονταν η Περσεφόνη και ο Πλούτωνας. Η απουσία φόβου ή αγωνίας δικαιολογείται από την απροθυμία του καλλιτέχνη να αλλοιώσει την ομορφιά της Κόρης στην υπηρεσία της φυσιοκρατικής απόδοσης του επεισοδίου.

Μία νεότερη θεωρία υποστηρίζει πως το γλυπτό απεικονίζει τη θεά Εκάτη, η οποία θα κρατούσε δύο ψηλές δάδες στα χέρια της (που δεν σώζονται) για να φωτίσει τον δρόμο της Περσεφόνης που επιστρέφει από τον Κάτω Κόσμο.

Το έργο χρονολογείται στις πρώτες δεκαετίες του 5ου αιώνα και στη μετάβαση από την γλυπτική των αρχαϊκών χρόνων στην τέχνη των κλασικών χρόνων. Η καταστροφή του αετώματος αποδίδεται στην περσική εισβολή του 480 π.Χ.

 

Έρευνα και συγγραφή

MENTOR

 

Βιβλιογραφία

Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.

Μυλωνάς, Γεώργιος. Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Αθήνα: Κυκεών tales, 2009.

Παπαγγελή, Καλλιόπη, Ελευσίνα: ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο, Αθήνα: Όμιλος Λάτση, 2002.

 

Προέλευση τεκμηρίου 1: Αρχαιολογικό Μουσείο Ελευσίνας // «Φεύγουσα Κόρη»

Προέλευση τεκμηρίου 2: Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία // Η «Ιερά Οικία» στην Ελευσίνα

Προέλευση τεκμηρίου 3: Kunsthistorisches Museum Wien // Η αρπαγή της Περσεφόνης (αρχές 3ου αιώνα μ.Χ.)

Προέλευση τεκμηρίου 4: Βρετανικό Μουσείο // Ζωγράφος του Λονδίνου. Η Εκάτη (περίπου 430 π.Χ.)