Σε κάποια αρχαία ελληνικά ιερά υπήρχαν αξιωματούχοι επιφορτισμένοι με την καθημερινή φροντίδα, καθαρισμό, συντήρηση και επιδιόρθωση των αγαλμάτων των θεών. Οι απόγονοι του γλύπτη Φειδία είχαν αναλάβει το γυάλισμα του χρυσελεφάντινου αγάλματος του Διός στην Ολυμπία. Ανάλογος αξιωματούχος υπήρχε και στον ναό του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα.
Η Θεά του Βερολίνου (μια γυναίκα από πλούσια οικογένεια που παριστάνεται ως «η νύφη του θεού του Κάτω Κόσμου Άδη», δηλαδή η Περσεφόνη), περ. 570-560 π.Χ., γλυπτό, Berlin State Museums (SMB) © Staatliche Museen zu Berlin, Antikensammlung / Gisela Geng CC BY-SA 4.0
Δήμητρα, μέσα 5ου αιώνα π.Χ., γλυπτό, Berlin State Museums (SMB) © Staatliche Museen zu Berlin, Antikensammlung / CC BY-SA 4.0
Στην Ελευσίνα, η φροντίδα και ο καθαρισμός των αγαλμάτων των θεοτήτων στο Τελεστήριο είχε ανατεθεί στον Φαιδυντή, που προερχόταν από το γένος των Ευμολπιδών. Οι αναφορές στο συγκεκριμένο αξίωμα σπανίζουν, πρέπει όμως να ήταν από τα αρχαιότερα των Μυστηρίων διότι κάλυπτε μία πάγια και πρακτική ανάγκη (η αρχαιότερη επιγραφική μαρτυρία του τίτλου χρονολογείται στα τέλη του έκτου προχριστιανικού αιώνα). Κατά τη διάρκεια του εορτασμού των Μεγάλων Μυστηρίων, ο φαιδυντής ανέβαινε στην Ακρόπολη, μόλις τα ιερά αντικείμενα της Δήμητρας είχαν αποτεθεί με ασφάλεια στο εν άστει Ελευσίνιο, προκειμένου να αναγγείλει την άφιξη της πομπής από την Ελευσίνα στην ιέρεια της Αθηνάς.
Προτομή Δήμητρας ή Περσεφόνης, 450-400 π.Χ., γλυπτό, Boston Museum of Fine Arts © Boston Museum of Fine Arts
Βιβλιογραφία
Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.
Γούδης, Δημήτριος. Τα Μυστήρια της Ελευσίνος, Αθήνα: Τυπογραφείο Π. Δ. Κυριακού, 1935.
Μυλωνάς, Γεώργιος. Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Αθήνα: Κυκεών tales, 2009.
Chaniotis, Angelos. “The Life of Statues of Gods in the Greek World”, Kernos, 30 (2017), σελ. 91-112.
Clinton, Kevin. The Sacred Officials of the Eleusinian Mysteries, Philadelphia: The American Philosophical Society, 1974.
