Η μουσική διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στην τέλεση των Μεγάλων Μυστηρίων. Οι ύμνοι αποτελούσαν πρόσφορο μέσο για την ενστάλαξη θρησκευτικού ενθουσιασμού στους μυούμενους. Κατά τη διάρκεια της πομπής που έφερνε τα ιερά αντικείμενα της Δήμητρας από την Αθήνα στην Ελευσίνα, οι συμμετέχοντες έψελναν ύμνους και χόρευαν σε σημεία της διαδρομής. Η άφιξη της πομπής στο ιερό συνοδευόταν από χορούς και ύμνους με τη συνοδεία αυλού, ενώ δεν μπορεί να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο η μουσική να διαδραμάτιζε κάποιον ρόλο μέσα στο Τελεστήριο τις δύο βραδιές της αποκάλυψης των Μυστηρίων. Ο Ιεροφάντης, πάντως, έπρεπε να έχει καλή φωνή όταν ξεκινούσε να ψάλλει σε συνέχεια της παράδοσης του μυθικού ιδρυτή του γένους των Ευμολπιδών, του Ευμόλπου. Ως εκ τούτου, υπήρχαν συγκεκριμένοι αξιωματούχοι επιφορτισμένοι με την εκτέλεση της ιερής μουσικής. Επικεφαλής ήταν ο Ιεραύλης, ο οποίος έπαιζε αυλό και είχε υπό την εποπτεία του τους Υμνωδούς (αναφέρονται και ως Υμναγωγοί) και τις Υμνήτριες. Οι Υμνωδοί φαίνεται πως προέρχονταν από το γένος των Κηρύκων.

Πυρά Γ. Μελανόμορφη λήκυθος [μουσικός], περ. 500-480 π.Χ., Κωνσταντίνα Κόκκου-Βυριδή, φωτογραφία, Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία © Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία

Πυρά Β. Μελανόμορφο θυμιατήρι [κιθαρωδός;], Κωνσταντίνα Κόκκου-Βυριδή, φωτογραφία, Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία © Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία

Βιβλιογραφία

Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.

Γούδης, Δημήτριος. Τα Μυστήρια της Ελευσίνος, Αθήνα: Τυπογραφείο Π. Δ. Κυριακού, 1935.

Clinton, Kevin. The Sacred Officials of the Eleusinian Mysteries, Philadelphia: The American Philosophical Society, 1974.

Curtis, Lauren και Weiss, Naomi. Music and Memory in the Ancient Greek and Roman Worlds, Cambridge: Cambridge University Press, 2021.

Wilson, Peter. Music and the Muses: The Culture of 'mousikē' in the Classical Athenian City, Oxford: Oxford University Press, 2004.