Ο Δίας είναι ο σπουδαιότερος αρχαίος Έλληνας θεός, βασιλιάς θεών και ανθρώπων, κύριος του ουρανού, του νόμου, της τάξης, της μοίρας και προστάτης των βασιλιάδων. Τα γένια, ο κεραυνός και ο αετός αποτελούν πασίγνωστα σύμβολά του. Έχει όμως και μια σκοτεινή πλευρά, η οποία είναι εμφανής στον ρόλο του στην ιστορία της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Δεδομένου ότι ο Δίας εξουσίαζε όλη την πλάση και γνώριζε τα πάντα (δεν είναι τυχαίο πως ένα από τα επίθετά του ήταν «παντόπτης»), φαίνεται απίθανο ο Άδης, ο αδελφός του, να μπορούσε να αρπάξει την Περσεφόνη χωρίς να το γνωρίζει ο δίος. Ο Δίας, όχι μόνο γνώριζε τι επρόκειτο να συμβεί, αλλά έδωσε και την ευλογία του.

Σύμφωνα με τον επικό ποιητή Ησίοδο, η Περσεφόνη ήταν κόρη του Δία και της Δήμητρας. Οι Ορφικοί πρόσθεσαν ότι το ζευγάρι ζευγάρωσε με τη μορφή φιδιών. Η ομορφιά της Δήμητρας πρέπει να είχε ενθουσιάσει τον βασιλιά των θεών: «Αγάπησα τη ρήγισσα τη Δήμητρα την ομορφομαλλούσα» αποκαλύπτει στην Ιλιάδα του Ομήρου. Αυτά τα συναισθήματα, ωστόσο, δεν τον εμπόδισαν να επιτρέψει στον αδερφό του να βιάσει την κόρη του. Βρίσκει την κατάλληλη στιγμή, όταν η Δήμητρα δεν κοιτάζει, και επιτρέπει στον Άδη να απαγάγει την Περσεφόνη. Δεν υπάρχουν μάρτυρες (οι Ωκεανίδες φαίνονται ανίκανες να συνεισφέρουν στην υπόθεση, παρόλο που ήταν με την Περσεφόνη όταν συνέβη το τρομερό γεγονός), έτσι η Δήμητρα φαίνεται εντελώς χαμένη και μάταια ψάχνει ολόκληρο τον κόσμο. Ο Δίας παραμένει σιωπηλός σε όλη αυτή τη δοκιμασία. Η Περσεφόνη τον κάλεσε με κραυγές καθώς την έπαιρνε ο Άδης, αλλά εκείνος προτίμησε να μείνει καθισμένος μακριά από τους θεούς, ολομόναχος στον ναό του, απολαμβάνοντας τις όμορφες θυσίες που του πρόσφεραν οι θνητοί εκείνη τη στιγμή.

Η Κέρες (Δήμητρα) ικετεύει για τον κεραυνό του Δία μετά την απαγωγή της κόρης της Προσερπίνας (Περσεφόνης), Antoine-François Callet, 1777, πίνακας ζωγραφικής, Boston Museum of Fine Arts © Boston Museum of Fine Arts

Για πολλούς μήνες, καθώς η Δήμητρα έψαχνε την κόρη της, ο Δίας αρνείται να παρέμβει. Αλλά όταν η θεά της γεωργίας προκαλεί σκληρή πείνα σε όλους τους θνητούς και εμποδίζει τη γη να αφήσει τους σπόρους να βλαστήσουν, ο υπέρτατος θεός αναγκάζεται να δώσει προσοχή στα τεκταινόμενα. Η έλλειψη κρέατος από τις θυσίες απειλεί όλους τους θεούς με την απώλεια των τιμών που θεωρούν πως δικαιούνται. Ο Δίας στέλνει την Ίριδα ως αγγελιοφόρο να καλέσει τη Δήμητρα στον Όλυμπο. Εκείνη αρνείται. Ένας ένας οι θεοί κατεβαίνουν στην Ελευσίνα και προσκαλούν τη θεά να συμμετάσχει στις συναθροίσεις τους και να απελευθερώσει τις γενναιόδωρες δυνάμεις της γης. Ωστόσο, ο θυμός της Δήμητρας δεν μπορεί να κατευναστεί και οι ευωδιαστές αίθουσες του Ολύμπου δεν σημαίνουν τίποτα γι' αυτήν. Ο Δίας αναγκάζεται τελικά να δράσει. Στέλνει τον Ερμή, τον αγγελιοφόρο των θεών, στον Άδη και διατάζει τον αδελφό του να επιτρέψει στην Περσεφόνη να επιστρέψει στη μητέρα της. Ο άρχοντας του Κάτω Κόσμου δεν έχει άλλη επιλογή από το να υπακούσει. Η Κόρη φτάνει στην Ελευσίνα και ενώνεται με τη μητέρα της. Και τότε ο Δίας αποκαλύπτει την τελευταία ανατροπή σε αυτή την υπερφυσική πλοκή. Σε μια υπέρτατη πράξη διατήρησης των θεϊκών ισορροπιών αποφασίζει ότι η κόρη του θα πρέπει να περνά το ένα τρίτο μέρος του έτους στο σκοτεινό βασίλειο του Άδη και τα υπόλοιπα δύο τρίτα συντροφιά με τη μητέρα της και τους άλλους αθανάτους.