Την 23η Βοηδρομιώνος οι μύστες μπορούσαν πλέον να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Τα Μεγάλα Μυστήρια είχαν τελειώσει. Σε αντίθεση με την επιβλητική πομπή που τους είχε φέρει στην Ελευσίνα, η αναχώρηση ήταν προσωπική υπόθεση του καθενός και της καθεμίας. Δεν υπήρχε απαίτηση να περάσουν από την Αθήνα, οπότε όσοι είχαν έρθει από άλλες ελληνικές πόλεις ή προορισμούς πέρα από τη θάλασσα μπορούσαν να ξεκινήσουν κατευθείαν για τον τόπο τους, είτε οδικώς είτε δια θαλάσσης. Πολλοί μελετητές θεωρούν πως η μέρα ήταν ιδανική για τους γεφυρισμούς, τις λοιδορίες που εκτόξευαν εναντίον των μυστών οι άνθρωποι που είχαν συγκεντρωθεί επί τούτου στη γέφυρα του Ελευσινιακού Κηφισού.

Πλακόστρωτη αυλή (κάτοψη), Ιωάννης Τραυλός, σχέδιο, Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία © Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία

Βιβλιογραφία

Αλεξοπούλου-Μπαγιά, Πόλλυ. Ιστορία της Ελευσίνας: Από την Προϊστορική μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, Ελευσίνα: Δήμος Ελευσίνας, 2005.

Μυλωνάς, Γεώργιος. Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Αθήνα: Κυκεών tales, 2009.

Wright, Dudley. The Eleusinian Mysteries and Rites, London: Theosophical Publishing House, 1919.