myEleusis Loading
my eleusis
my eleusis

Ίακχος

Ο Ίακχος ήταν μια δευτερεύουσα θεότητα συνδεδεμένη με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Φαίνεται να είναι η προσωποποίηση της τελετουργικής κραυγής που αναφωνούσαν οι μύστες κατά τη μεγαλειώδη πομπή από την Αθήνα στην Ελευσίνα. Ως εκ τούτου, δεν έχει αξιοσημείωτη μυθολογία. Στην τέχνη, συνήθως απεικονίζεται ως νεαρός άνδρας που κρατάει δάδες, παρουσία της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Το άγαλμά του φυλασσόταν…

Μετάβαση στο άρθρο

Ίακχος

Ο Ίακχος ήταν μια δευτερεύουσα θεότητα συνδεδεμένη με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Φαίνεται να είναι η προσωποποίηση της τελετουργικής κραυγής που αναφωνούσαν οι μύστες κατά τη μεγαλειώδη πομπή από την Αθήνα στην Ελευσίνα. Ως εκ τούτου, δεν έχει αξιοσημείωτη μυθολογία. Στην τέχνη, συνήθως απεικονίζεται ως νεαρός άνδρας που κρατάει δάδες, παρουσία της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Το άγαλμά του φυλασσόταν σε ναό της Αθήνας κοντά στο Δίπυλο, στην περιοχή του Κεραμεικού. Σύμφωνα με τον Παυσανία, το γλυπτό ήταν έργο του Πραξιτέλη. Ο καλλιτέχνης απεικόνισε τον νεαρό θεό με δάδα και στέμμα μυρτιάς. Τη 19η μέρα του Βοηδρομιώνα, οι ιερείς έπαιρναν το άγαλμα και το τοποθετούσαν στην κεφαλή της πομπής που θα έφερνε τα ιερά αντικείμενα της Δήμητρας και τους μύστες στην Ελευσίνα. Υπήρχε ένας εξειδικευμένος αξιωματούχος, γνωστός ως ιακχαγωγός, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τη συνοδεία ή τη μεταφορά του αγάλματος κατά τη διάρκεια της πομπής. Παρά τον εξέχοντα ρόλο του στην πομπή, ο Ίακχος εξαφανιζόταν από τον εορτασμό των Μυστηρίων όταν η πομπή έφτανε στην Ελευσίνα. Ο Ηρόδοτος αφηγείται την ιστορία του Ίακχου, που εμφανίστηκε επικεφαλής μιας τεράστιας συνέλευσης τριάντα χιλιάδων ανδρών που κινούνταν εναντίον του περσικού στρατού στο Θριάσιο πεδίο την παραμονή της μάχης της Σαλαμίνας το 480 π.Χ.

Σε ορισμένες παραδόσεις, ο Ίακχος είναι ο σύντροφος της Βαυβούς όταν εκείνη προσπαθούσε να διασκεδάσει τη Δήμητρα με ασεβείς χειρονομίες. Σύμφωνα με τους Ορφικούς, ο Ίακχος ταυτιζόταν με τον Δυσαύλη και τον Ευβουλέα, δύο Ελευσίνιους ήρωες ή ημίθεους. Είχε επίσης μια γυναικεία όψη γνωστή ως Μίσα, μία «άφατη, αγνή, ιερή βασίλισσα, διπλή Ίακχος, αρσενικό και θηλυκό». Οι Ορφικοί εξίσωσαν αυτές τις πτυχές με τον Φάνη, την αρχέγονη θεότητα της αναπαραγωγής. Οι Ορφικοί επίσης πίστευαν ότι ο Ιάκχος ήταν γιος της Περσεφόνης. Σε γενικές γραμμές, φαίνεται ότι ο Ίακχος ήταν μια δευτερεύουσα θεότητα της οποίας η λατρεία εισάχθηκε στην Αθήνα από ιδιώτες που σχημάτισαν μια θρησκευτική ένωση για να διεξάγουν τη λατρεία του. Όταν ο Πεισίστρατος αποφάσισε να διευρύνει τα Ελευσίνια Μυστήρια, η λατρεία του Ίακχου ενσωματώθηκε στη μεγαλύτερη γιορτή και το άγαλμά του πήρε περίοπτη θέση στην κεφαλή της πομπής. Ενδεικτικό του ρόλου του Ιάκχου στα Ελευσίνια Μυστήρια είναι η πλήρης απουσία ναού ή ιερού αφιερωμένου σε αυτόν στην ίδια την Ελευσίνα.

amea